زبان مقاله: فارسی تعداد صفحات: 17 فرمت فایل: WORD
زمینه: آب از جمله با ارزش ترین عوامل زیست محیطی است که سهم بسزایی در حیات و سلامت انسان دارد. مروری گذرا به منابع اسلامی نشان می دهد که استفاده بهینه از این موهبت الهی پیوسته مورد تأکید امامان معصوم بوده است. فقهای مسلمان نیز با بر شمردن دوازده نوع آب کوشیده اند تا بسته به شرایط مختلف اقلیمی از یک سو با طرح الگوی دینی، شیوه درست مصرف کردن آب را به عموم مسلمانان نشان دهند، از سوی دیگر، با تعیین شاخص های دینی، از هدر رفتن و آلودگی آن جلوگیری کنند . پرسش اصلی در بررسی اخلاقی ـ فقهی بهره وری از منابع آب آن است که آیا می توان رابطه ای منطقی و معنی دار بین اصول اخلاق زیستی، و آموزه های دینی مرتبط با محیط زیست به دست آورد.
روش کار: این پژوهش به صورت توصیفی و کتابخانه ای انجام و تلاش شده است، پس از توضیح مفاهیم، مبانی و اصول اخلاق زیستی، جایگاه دو اصل عدالت و ضرر نرسانی در آموزه های دینی (فقهی) مورد واکاوی قرار گیرد و بر اساس آن، چگونگی و پیامدهای بهره وری از منابع آب ارزیابی فقهی ـ اخلاقی شود.
یافته ها: بررسی حاضر بیانگر این واقعیت است که از یک سو، اصول اخلاق زیستی، اصولی جهان شمول بوده و به لحاظ خاستگاه عقلایی آن، از دیرباز مورد تأیید رهبران دین مبین اسلام بوده اند و از سوی دیگر، فقهای مسلمان قرنها پیش از تدوین این اصول، با تکیه به آموزه های دینی، ضمن توجه به آنها و در قالب گزاره های فقه محیط زیست، در صدد بیان وظایف انسان ها در برخورد با منابع زیست محیطی از جمله آبهای سطحی و زیر سطحی بوده و هستند.
نتیجه گیری: دو اصل عدالت و ضرر نرسانی، دو اصل اخلاق زیستی، حاکم بر بهره وری از منابع زیست محیطی، از جمله منابع آبی است و هر گونه استفاده از این منابع بدون در نظر گرفتن آنها، کاری غیر اخلاقی و هم زمان، عملی حرام خواهد بود.
محیط زیست طبیعی به مفهوم تمامی عناصر جاندار یا بی جان طبیعی پیرامون انسان، شامل تمامی سطح زمین و جو اطراف آن است، اما بدون تردید، یکی از مهم ترین و مؤثرترین عوامل آن، «آب» است.
آب واژه ای است آشنا که نیازمند تعریف آن نیستیم؛ اما آن گونه که مرحوم دهخدا ساختار آن را واکاوی کرده است، پیشینه ای در زبان های باستان دارد. این واژه در زبان اوستایی به همین شکل امروزی آن یعنی «آب» بکار می رفته است، اما در زبان پهلوی به آن «آو» گفته می شده و در بعضی لهجه های فارسی از آن به «آف»، «آو» و «ااُوُو» نیز تعبیر می شود
آنگاه که بخواهیم پیرامون بایدها و نبایدهای دینی نسبت به عوامل زیست محیطی گفتگو کنیم، ناگزیر خواهیم بود با بهرهگیری از آموزه های موجود در قرآن کریم و احادیث معصومین، همچنین اصول و قواعد کلی به دست آمده از خرد انسانی که عالمان دینی در علم اصول فقه، درستی آن ها را به اثبات رسانده اند؛ احکام و تکالیف فردی و اجتماعی نسبت به آن ها را به دست آوریم. تردیدی نیست که موفقیت چنین پژوهشی منوط به شناخت این عوامل در حوزه علوم زیست محیطی است؛ بدین ترتیب با دانشی میان رشته ای روبرو خواهیم شد که از آن با عنوان «فقه محیط زیست» یاد می شود.
اخلاق زیستی؛ محیط زیست؛ فقه محیط زیست؛ آب؛ عدالت؛ ضررنرسانی
زبان مقاله: فارسی تعداد صفحات: 17 فرمت فایل: WORD
علوم پایه
دانلود فایل| |