تحقیق تاج محل

بخشی از متن تحقیق :

 ميرزا عليخان نائيني روزنامه نوس عصرناصرالدين شاه قاجار كه از طرف دربار وقت ماموريت يافته بود نسبت باوضاع جغرافيايي و تاريخي ايران مطالبي تهيه كند و نسبت به قسمتي از كشور موفق شد و مطالبي در دو جلد بزرگ تهيه كرد كه آن دو جلد را در كتابخانه وزارت دارائي مطالعه كردم راجع بكاخ هشت بهشت در سال 1300 ه.ق چنين گزارش داده است:
 باغ هشت بهشت و عمارت تحتاني و فوقاني قصر ميان و وسعت دستگاه آن از حد توصيف بيرون است غير از ايوان هاي عالي وارسي هاي يكصد و پنجاه و يكزوج درب اطاق تنها در بالا و پائين دارد. از معماران معتبر شنيده شده كه طرح آنرا در طرز عمارت كرامت كرده‏ اند چنانچه نقشه اين قصر را بكشند و در جاي ديگر بخواهند مثل آن بنا كننده مشكل كه بتوانند از عهده برآيند. باغ مزبور باغي است بسيار بزرگ خيابان هاي عريض و قطعه بندي هاي وسيع در آن است ديوار يك طول باغ باقدري از ديوار چهارباغ شاه مشترك دو نهر بزرگ از چهارباغ عرضاً اين باغ را تقاطع ميكند يكي مقابل قصر موصوع وسط وارد دو درياچه بزرگ مي‏شود. كه بعرض باغ در دو طرف عمارت متقابل يكديگر است و دو حوض بزرگ هم در دو سمت ديگر عمارت است و دوره عمارت نيز جوي سنگي آب نماها قرار داده‏اند كه اب دائماً از اينها جاري است. مقابل اين درياچه و قصر سردري است عالي و دو رو كه يك روش مشرف بچهار باغ و حوض بزرگ پاي آن ورودي ديگرش منظر قصر وسط باغ است سر در مزبور نيز وصف زياد دارد نهر ديگر هم مقابل و هم عرض نهر بفاصله زياد باز از چهارباغ ميايد و بعرض باغ جاري است و بهمين قانون سردري دارد عالي مشتمل بر تالار بزرگ مشرف بر باغ جاري است. بهمين قانون سردري دارد عالي مشتمل بر تالار بزرگ مشرف بر باغ و عمارات عقبش منظر چهارباغ و اينجاست كه سالها است تلگرفخانمه شده در اين باغ حياط ديگر هم هست وسيع صاحب اطاق ها وارسيهاي مرغوب آشپژخانه و طويله و غيره معروف به نارنجستان هشت بهشت است....